Altijd stand-by voor een noodnetwerk na een ramp

Zeventig vrijwilligers van Vodafone staan na een ramp altijd klaar. Zij staan klaar om zo snel mogelijk de helpende hand te kunnen bieden. De vrijwilligers zijn keihard nodig. Zij zijn in staat om zo snel als mogelijk een netwerk in een rampgebied op te zetten, waarvan slachtoffers en hulpverleners gebruik kunnen maken.

MEDEMENS IN NOOD

We hebben het over het Instant Network van Vodafone. Dat laat daarmee zien dat mobiele technologie ook gebruikt kan worden om de medemens in nood te helpen. Jeroen Aanraad (29) uit Eindhoven is teamleider bij de Vodafone Foundation. Hij is ook vrijwilliger en bezocht al een vluchtelingenkamp in Kenia. Met Instant Network is hij nog niet uitgezonden, maar met nog twee Nederlanders is hij er klaar voor, op en top getraind.

„De vrijwilligers worden sinds 2012 uitgezonden naar gebieden die zijn getroffen door een natuur- of humanitaire ramp. Gebieden waar bijvoorbeeld na een aardbeving, overstroming of een tyfoon mobiel onmogelijk is”, legt Aanraad uit. „Wij gaan daar naartoe om een klein netwerk op te zetten. Slachtoffers en hulpverleners kunnen zo snel gebruikmaken van mobiel telefoonverkeer. Een Instant Network was onder meer nodig na de tyfoon Haiyan op de Filipijnen en na de aardbevingen in Nepal en Italië. Inmiddels zijn er tien missies geweest.”

Teams gaan op pad met een rugzak met elf kilo aan apparatuur en telefoons. Als het mogelijk is gaat ook een koffer mee met honderd kilo aan materiaal, waarmee een wat zwaarder netwerk kan worden geregeld. Aanraad: „Het voornaamste is dat we snel gratis ’calls’ kunnen uitdelen. Ter plaatse moet het binnen tien minuten wel lukken om een netwerkje op te zetten.” Maximaal vijftien dagen is een team in een gebied actief. „Ons eigenlijke werk thuis moet natuurlijk ook weer eens doorgaan”, zegt de Brabantse vrijwilliger. „Als een netwerk langer operationeel moet blijven, hebben we uiteindelijk wel een lokale operator en mensen die we hebben opgeleid om het netwerk te onderhouden.”

EERSTE TELEFOONTJE

„Het plegen van een eerste telefoontje naar familie, heeft voor de slachtoffers zoveel waarde”, vervolgt Aanraad. „Maar een netwerk is vervolgens voor meer zaken nodig. Wat te denken voor een bank, zodat mensen weer financiële transacties kunnen doen.” Inmiddels heeft het aantal gepleegde telefoontjes de grens van 3 miljoen gepasseerd. „Heel mooi natuurlijk, maar ik zou ook zeggen: helaas. Ontzettend veel mensen worden getroffen door een ramp.”

De trainingen om in het Instant Networkteam te komen zijn pittig, weet Aanraad. „In Wales kregen we vijf dagen survivaltrainingen. Je leert ook om te gaan met stressvolle situaties en traint uiteraard het opzetten en onderhouden van het netwerk.”

De reden dat hij dit wilde gaan doen was dat Aanraad enkele jaren als field engineer van Vodafone door het land reed en dacht: misschien kan ik nog wat meer doen dan Nederland voorzien van dataverbindingen. „Ik heb altijd wel een hart gehad voor de medemens. Van Vodafone kreeg ik toen de mogelijkheid om mee te doen aan het Instant Networkprogramma. Dat maakte me enthousiast om als vrijwilliger aan de slag te gaan. Ik zal in negatieve situaties belanden, maar de hulp die je biedt geeft veel positieve energie terug.”

DUBBEL GEVOEL

Het moet Aanraad wel een dubbel gevoel geven: wachten op een verschrikkelijke ramp om in actie te mogen komen. Hij geeft dat toe, maar: „Je weet ook dat er mensen in nood zitten en dat zij – en ook hulporganisaties – mobiele communicatie nodig hebben. Wij geven hen verlichting omdat ze anderen kunnen laten weten dat ze nog in leven zijn. Het kunnen bieden van hulp is voor mij toch leidend. En helaas, rampen zullen er altijd zijn.”

‘INZET VOOR ANDEREN’

Oisin Walton (37) is ‘programme manager’ bij de Vodafone Foundation. Vanuit Barcelona stuurt hij de zeventig vrijwilligers van Instant Network aan. Zelf ging hij vier keer op missie.

Wat is het belangrijkste van Instant Network?

Twee dingen. Communicatie voor slachtoffers in rampgebieden mogelijk maken, zodat zij contact met familieleden kunnen opnemen. Buiten dat is er een Instant Networkprogramma voor scholen in vluchtelingenkampen. Daarbij bezorgen we digitale schoolklassen in dozen met onder meer laptops, beamers en batterijen.

Welke missie blijft je bij?

In ieder geval die naar de Filipijnen, waar de tyfoon Haiyan had huisgehouden. We konden geen benzine voor onze generator vinden. Honderden inwoners van de stad Borongan hebben ons toen geholpen. Wat me ook bij blijft zijn al die mensen die hun familieleden dagenlang niet hebben gezien en die je blij kunt maken met één telefoontje.

Oisin Walton in Kenia.

INZET VOOR ANDEREN

Is het kunnen helpen van mensen in nood de reden dat je dit werk doet?

Ja, ik besefte dat ik zelf heel gelukkig was en besloot me voor anderen in te zetten. Ik ben er trots op dat het kan bij Vodafone en dat het bedrijf zich inzet voor een betere toekomst. Ik voel me bevoorrecht dat ik mijn collega’s mag mobiliseren en dat we een gemeenschappelijk doel willen bereiken.

Vind je het ook moeilijk, omdat je met rampen te maken hebt?

Ja, we zien vaak vreselijke dingen. Maar ik zie ook dat mensen in moeilijke tijden het beste in zich boven halen. Daarbij helpen we ze heel graag.

INSTANT NETWORK IN CIJFERS

20 landen hebben in totaal 70 vrijwilligers die zich kunnen inzetten voor Instant Network; 3 van hen komen uit Nederland, zoals Jeroen.

3 miljoen keer hebben slachtoffers in een rampgebied nu gebeld via Instant Network.

10 missies werden er gehouden in de afgelopen 4 jaren waarin een missie met Instant Network mogelijk was.

5 jaar geleden werd begonnen met het opzetten van Instant Network.

11 kilo weegt een rugzak met een 2G-Insant Network die in 10 minuten kan worden opgezet.